روش های توقیف اموال بابت مهریه-مطالبه مهریه

با توجه به گزارش های دریافتی، یکی از بزرگترین ابهاماتی که هنگام مطالبه مهریه برای افراد پیش می آید عدم آشنایی با انواع روش های توقیف اموال بابت مهریه می باشد. به عنوان مثال برخی از مردم با مستثنیات دین آشنایی نداشته و به اشتباه فکر می کنند، که هنگام توقیف اموال بابت مهریه تمامی اموال آن ها توقیف می شود در صورتی که اینگونه نیست و این موضوع شرایط و قوانین خودش را دارد و در صورت عدم آشنایی با قوانین و نحوه نگارش دادخواست توقیف اموال بابت مهریه، قطعا دچار مشکل شده و دادخواست شما نتیجه مثبتی را به همراه نخواهد داشت.

همانطور که در مقالات مختلف مهریه در دوران عقد، مهریه، مراحل درخواست مهریه بعد از طلاق، شرایط گرفتن مهریه، در مورد مهریه صحبت کردیم، مهریه مالی است که که بلافاصله بعد از انعقاد عقد، زن مالک آن شده و هر زمان که اراده کند می تواند آن را از همسرش مطالبه نماید، البته گاهی نیز ممکن است که شوهر بلافاصله بعد از اینکه متوجه می شود زوجه قصد درخواست مهریه را دارد، جهت فرار از پرداخت این دین، اموال خود را به نام اقوام نزدیک خود خواهد کرد، که در این شرایط راه حلی که پیش روی زوجه قرار خواهد گرفت، توقیف اموال بابت مهریه می باشد.

بر اساس بخشنامه اعلام شده توسط رئیس قوه قضاییه که در سال ۱۳۹۹ ارائه شد، اقدامات و روش های توقیف اموال بابت مهریه، تغییر کرده و دارای شرایط و ضوابط خاصی شده است، که زوجه جهت مطالبه مهریه باید از طریق این قوانین و مقررات اقدام نماید که به نتیجه دلخواه و حق قانونی خود برسد.

ما قرار است که به موضاعاتی از قبیل؛ توقیف اموال بابت مهریه، راههای توقیف اموال بابت مهریه و رفع توقیف اموالی که بابت مهریه توقیف شده بپردازیم. پس با ما همراه باشید.

روش های توقیف اموال بابت مهریه

خیلی از خانم ها وقتی مهریه خود را به اجرا می‌گذارند، همین که اجراییه از دفتر ثبت ازدواج صادر و به زوج ابلاغ شود، زوج سریع اموالش را منتقل کرده و از دسترس خارج می کند.

 به طوری که هیچ مالی برای توقیف باقی نمانده است، از طرفی دیگر نمی توان این را بیانگر این موضوع دانست که زوج مرتکب فرار از توقیف شده است، وقتی می‌توانیم این انتقال مالکیت ها و در واقع انتقال انواع فرار از پرداخت محسوب کنیم که بعد از صادر شدن رای محکومیت زوج به پرداخت مهریه اتفاق افتاده باشد.

بنابراین زوجه در واقع دچار یک سردرگمی می شود و هیچ مالی برای توقیف وجود ندارد و بعد از اینکه به مراحل اجرای ثبت و دادگاه می رسد، زوج اموال خود را انتقال داده و طبق قانون می تواند درخواست تقسیط مهریه کند.

 اما راه دیگری وجود دارد که زوجه قبل از انجام فرآیند توقیف اموال و مراحل گرفتن حکم قطعی از دادگاه، بتواند اموال زوج را توقیف کرده و منتظر فرآیند صدور حکم شود.

درخواست قرار تامین خواسته

 آن راه این است که بر اساس سند رسمی ازدواج می توانید قبل از اینکه مالکیت و حکم توقیف اموال را را به اجرا بزارید، درخواست صدور قرار تامین خواسته یا توقیف اموال رو به تنهایی از دادگاه بخواهید و هرچه سریعتر با توجه به اینکه این موضوع سریع اتفاق میافتد قرار تامین خواسته صادر شده و اموال زوج را توقیف کنید.

 موضوع کلیدی که باید به آن توجه کنید این است که، زوجه درخواست صدور قرار تامین خواسته را به تنهایی باز تاکید می کنیم بدون این که مطالبه مهریه را بخواهد، فقط درخواست صدور قرار تامین خواسته را از دادگاه بخواهد.

 و دادگاه را بدون هیچ خسارت احتمالی، این قرار را صادر می کند و حتی هزینه دادرسی بسیار پایین ۷۵ هزار و ۱۰۰ هزار تومان را پرداخت خواهید کرد و می توانید اموال زوج را توقیف کنید و بعد به سراغ اجرای مهریه بروید.

در ادامه لیستی از اموال قابل توقیف و البته مراحل توقیف از طریق ثبت و دادگاه را شرح خواهیم داد.

اموال قابل توقیف بابت مهریه

در حلت کلی تمامی اموال منقول و غیر منقول را می توان بابت مهریه توقیف کرد، البته اموالی که بابت مهریه توقیف می شوند نباید در دسته اموال غیر قابل توقیف قرار بگیرند زیرا مرد می تواند با یک اعتراض اموال خود را باز پس گیرد. (البته تنها اموال غیر قابل توقیف) اموال قابل توقیف مهریه شامل موارد زیر می شوند :

_ اموال غیر منقول که شامل زمین، آپارتمان، مغازه و خانه می باشد.

_ اتومبیل (هر نوع وسیله نقلیه)

_ حقوق پرسنلی کارمندان دولت (در صورت نداشتن هسر و یا فرزند می تواند تا یک سوم حقوق را دریافت نماید و چنانچه که فرد دارای همسر و یا بچه باشد می تواند تا یک چهارم را دریافت نماید)

_ سهام شرکت ها و اوراق بهادار

_ تمامی حساب ها و سگرده های بانکی

_ مطالبات شوهر از شخص ثالث (منظور اموالی می باشد که نزد شخص دیگری می باشد و باید آن را به مرد بدهد)

_ خط تلفن 

نکته : در خصوص توقیف خانه و آپارتمان بابت مهریه، باید بدانید که در صورتی قابل توقیف می باشند که جزو مستثنیات دین نباشند. همچنین اگر اتومبیل، تاکسی باشد و یا امرار و معاش مرد با آن می گذرد، قابل توفیق نخواهد بود.

نکته مهم : در حال حاضر به موجب بخشنامه قوه قضایی امکان مطالبه مهریه از طریق دادگاه در بسیاری از شهرها ابتداء وجود ندارد و متقاضی مهریه باید از دفترخانه ازدواج درخواست صدور اجرائیه کند و در اداره اجرای ثبت درخواست خود را پیگیری نموده و شوهر را ممنوع الخروج نموده یا اموال وی را توقیف کند.

لیست اموال غیر قابل توقیف

در صورتی که خانم اقدام به توقیف اموال غیر قابل توقیف مرد نماید، مرد می تواند با اعتراض به دادگاه اموال خود را از توقیف آزاد کند. در اصطلاح حقوقی به چنین اموالی مستثنیات دین گفته می شود که با توجه به ماده ۲۴ قانون محکومیت های ملی شامل موارد زیر می شود :

_ لوازم زندگی و اثاثیه مورد نیاز زندگی زوج و افرادی که تحت تکفل وی می باشند.

_ مواد غذایی موجود در منزل زوج که مورد نیاز او و افراد تحت تکفل وی بوده برای مدتی که این مواد غذایی عرفا ذخیره می شود.

_ کتاب ها و ابزار علمی و تحقیقاتی متعلق به شوهر

_ وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان در صورتی که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفل آن اشخاص ضروری و مورد نیاز باشد.

_ ودیعه ای که ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، در صورتی که شوهر مستاجر باشد، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن ودیعه، با عسر و حرج برای شوهر همراه بوده و آپارتمان یا خانه مورد اجاره، مورد نیاز زوج بوده و بالاتر از شان او نباشد.

ماده ۲۴ قانون محکومیت های مالی 

– منزل مسکونی که عرفاً در شان محکوم‌علیه در حالت اعسار او باشد
– اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم‌علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
– آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم‌ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می‌شود.
– کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها.
– وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‌ وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
– تلفن مورد نیاز مدیون.
– مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌ بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد.
تبصره ۱ – چنانچه منزل مسکونی محکوم‌علیه بیش از نیاز و شان عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و مشارٌالیه حاضر به فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجراءکننده رای نباشد به تقاضای محکوم‌له به‌ وسیله مرجع اجراءکننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف تادیه دیون محکوم‌ٌعلیه خواهد شد مگر اینکه استیفای محکوم‌به به طریق سهل‌تری مانند استیفاء از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم‌ٌعلیه یا انتقال سهم مشاعی از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان‌پذیر باشد که در این‌صورت محکوم‌به از طرق مذکور استیفاء خواهد شد.
تبصره ۲ – چنانچه به حکم قانون مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرحهای عمرانی تبدیل به وجه گردد، یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول محکوم‌به از آن امکان‌ پذیر است مگر اینکه محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.

توقیف اموال از طریق اداره ثبت

توقیف اموال بابت مهریه از طریق ثبت دارای مراحل زیر می باشند:

_ فرد متقاضی توقیف اموال بابت مهریه از طریق اداره ثبت باید به دفترخانه محل اجرای عقد مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه نماید. سر دفتر درخواست ارائه شده را به آخرین نشانی ثبت شده در دفتر ازدواج برای زوج می فرستد و زوجه را به اداره ثبت برای تشکیل پرونده ارجاع می دهد.

_  زوجه باید با همراه داشتن اجراییه صادر شده و قبض ارسال اطلاعیه برای زوج و اسناد و مدارک ضروری دیگر ( شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج) به اداره ثبت مراجعه نمایند و بعد از تشکیل پرونده اجرایی برای اجرای مهریه، یک نسخه از این اجراییه برای مرد ارسال می شود و مهلت ۱۰ روزه برای پرداخت مهریه و معرفی مال به زوج داده می شود.

_ چنانچه مرد در مهلت ۱۰ روزه برای پراخت مهریه و یا معرفی مال هیچ اقدامی به عمل نیاورد، زوجه می تواند برای درخواست توقیف اموال بابت مهریه از طریق اداره ثبت اقدام نماید و خانم توانایی توقیف و فروش هر مالی اعم از اموال منقول و غیر منقول که در مالکیت شوهر بوده البته به جز مستثنیات دین را برای و وصول مهریه خود از طریق ارائه دادخواست توقیف اموال بابت مهریه در اداره ثبت دارد.

نکته : هزینه توقیف اموال و اجرای مهریه از راه اداره ثبت حدود نیم عشر یا یک بیستم مهریه مطالبه شده می باشد.

توقیف اموال از طریق دادگاه

همان طور که می دانید مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت کار عبث و بیهوده ای می باشد و نتیجه مطلوبی را برای خانم به همراه نخواهد داشت. البته در صورتی که اداره ثبت نتواند در طی مدت زمان ۲ ماه، نسبت به شناسایی و توقیف اموال مرد اقدام نماید، زوجه می تواند با دریافت گواهی مربوطه از اداره اجرای ثبت به دادگاه خانواده مراجعه نماید. توقیف اموال بابت مهریه از طریق دادگاه مطابق موارد زیر انجام خواهد شد :

_ زن موظف است تا با دریافت گواهی مربوطه از اداره ثبت، با همراه داشتن مدارک مورد نیاز (مانند گواهی اداره ثبت، شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج) به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه نماید و دادخواست مطالبه مهریه و توقیف اموال بابت مهریه را ثبت نماید.

_ در صورتی که مقدار مهریه تا ۲۰ میلیون تومان باشد این دادخواست به شورای حل اختلاف ارجاع داده شده و اگر مهریه بیش تر از ۲۰ میلیون تومان باشد دادخواست برای دادگاه خانواده ارسال می شود.

_ با توجه به این موضوع که ممکن است در فاصله اجرای ثبت تا توقیف اموال بابت مهریه توسط دادگاه، مال یا اموالی از طریق ارث یا هر راه دیگری به دارایی مرد اضافه گردد، امکان درخواست توقیف اموال بابت مهریه در این مرحله نیز امکان پذیر می باشد.

_ دادگاه خانواده با وصول دادخواست مهریه، وقت دادرسی را مشخص می کند تا در یک جلسه به تقاضای مهریه رسیدگی کرده و رای خود را صادر نماید.

_ رای مهریه، بعد از گذشت حدود ۲۰ روز از زمان تاریخ ابلاغ به آقا در سامانه ثنا و یا در صورت تجدید نظر خواهی، بعد از صدور رای دادگاه تجدید نظر، قطعی می باشد و می توانید برای اجرای آن اقدام نمایید.

_ در مرحله اجرا خانم می تواند در صورت دسترسی یافتن به اموال زوج یا همان آقا برای ارائه دادخواست توقیف اموال بابت مهریه از طریق دادگاه و فروش اموال با استفاده از مزایده و وصول مهریه اقدام نماید.

ماده ۵۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی

اگر زوج دادخواست اعسار داد و معسر بودن او برای دادگاه محرز شد، باید دانست که اعسار از پرداخت مهریه حکمی موقتی است. یعنی اگر زوجه بتواند در آینده اموالی از زوج معرفی کند می تواند نسبت به وصول طلب  خود از آن اموال اقدام کند، به عبارت دیگر هر زمانی که زوجه بتواند اموالی را مبنی بر توانایی زوج برای پرداخت مهریه به دادگاه معرفی کند این اموال توقیف و به دلیل اینکه مهریه جزء دیون ممتاز است (یعنی زوجه بر سایر طلبکاران مقدم است) مهریه از آن کسر می شود.

_{^{دادخواست توقیف اموال و تامین خواسته مهریه}}

خواهان : زوجه

سخن آخر:

در نهایت با استفاده از مواردی که در مقاله اشاره شد، می توانید قبل از هر اقدامی با آگاهی به سراغ فرآیند مطالبه مهریه بروید تا هم وقت کمتری را تلف کنید و هم هزینه کمتری را پرداخت. در صورتی که اطلاعات لازم برای دادخواست مطالبه مهریه و توقیف اموال را ندارید و نیاز به مشاوره حقوقی در زمینه مهریه دارید، می توانید به صورت تلفنی و در منزل از کارشناسان مجرب وکیل کمک، درخواست راهنمایی داشته باشید.

سوالات متدوال