مبلغ نفقه فرزند چقدر است؟ میزان نفقه فرزند

با توجه تماس های دریافتی در خصوص نفقه یکی از بیش ترین سوالاتی که کارشناسان مجموعه وکیل کمک پاسخ گوی آن بودند، مسئله مبلغ نفقه فرزند چقدر است؟ می باشد. شرایط تعلیق نفقه به فرزند و نحوه تعیین میزان نفقه فرزند از شروط خاصی برخوردار بوده و کاملا متفاوت با نفقه زوجه می باشد. ما در این مطلب به بررسی تمامی ابعاد این مسئله به همراه یک مثال واقعی به زبان ساده پرداخته ایم تا بتوانیم پاسخ مناسبی به شما داده باشیم.

نفقه فرزند

با توجه به این موضوع که یکی از مهم ترین وظایفی که والدین در مقابل فرزندانشان دارند، تامین نیازهایشان می باشد؛ به همین خاطر هم قانونگذار در قانون مدنی، نهاد حقوقی نفقه فرزند را در نظر گرفته است.

از دیدگاه قانون، نفقه فرزند حق قانونی هر فرزند می باشد که باید توسط مسئول آن به بچه پرداخته شود. با توجه به مقررات قانونی، مسئول پرداخت نفقه فرزند، در جایگاه اول، پدر می باشد که این موضوع به خوبی در ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی با توجه به بحث مرتبط با نفقه اقارب به خوبی ذکر شده است. برای اطلاع از چیستی نفقه اقارب می توانید مطلب، انواع نفقه چیست؟ را مطالعه کنید.

ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی

نفقه اولاد بر عهده پدر است [و] پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است، با رعایت الاقرب‌ فالاقرب. در صورت ‌نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن ها نفقه بر عهده مادر است. هر گاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب‌النفقه است و اگر چند نفر از ‌اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه متساوی تادیه کنند.

در حالتی اگر پدر فرزند در قید حیات نباشد و یا از لحاظ امکانات مالی؛ نتواند نفقه فرزند خود را بپردازد، می تواند اقدام به مطالبه نفقه فرزند از پدربزرگ کرد. در این شرایط در صورت عدم استطاعت مالی پدربزرگ به پرداخت نفقه فرزند (چه دختر و چه پسر) با توجه به الویتی که قانون گذار تعیین ساخته با مادر و جد مادری خواهد بود.

شرایط تعلق نفقه به فرزند

عموم مردم شرایط تعلق گرفتن نفقه فرزند را با زن یکسان می دانند در صوتی که چنین چیزی نیست. نفقه زن شاغل و غیر شاغل در هر حالتی بر عهده مرد می باشد و در صورت عدم پرداخت نفقه زوجه می تواند با ارائه دادخواست، حکم پرداخت نفقه را از دادگاه تحویل بگیرد. اما در رابطه با نفقه فرزند، با توجه به ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی، فرزندان دختر تا زمان ازدواج و فرزندان پسر تا زمانی که درآمد و شغلی نداشته باشند و در حال تحصیل می باشند می توانند اقدام به دریافت نفقه نمایند.

ماده ۱۱۹۷ قانون مدنی

کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسائل معیشت خود را فراهم سازد.

ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی برای دریافت نفقه، استطاعت مالی فرد نفقه دهنده را در نظر می گیرد و اگر پدر فرزندان توانایی مالی برای پرداخت نفقه را نداشته باشد، نمی توان برای مطالبه فرزند شکایتی را به عمل آورید.

ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی

نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق.

در حالت کلی شرایط تعلق نفقه به فرزند شامل موارد زیر می شود :

_ از مهم ترین شرایط دریافت نفقه فرزند با توجه به قانون، سن می باشد. فرزندانی که زیر سن بلوغ هستند مشمول دریافت نفقه می باشند و فرزندان بالای سن بلوغ در صورتی که مال کافی نداشته و یا توانایی تامین نیازهای معیشتی خود به وسیله اشتغال را ندارند، می توانند نفقه دریافت نمایند.

_ فرزند هیچ حقی برای دریافت نفقه گذشته خود ندارد و تنها می تواند اقدام به مطالبه نفقه زمان حال نماید و دادگاه نیز میزان نفقه فرزند در زمان حال را محاسبه کرده و و مسئول پرداخت نفقه را ملزم به پرداخت این مبلغ می داند.

_ برای پرداخت نفقه به فرزند، توانایی و استطاعت مالی نفقه دهنده در نظر گرفته می شود، درست برعکس نفقه زوجه که برای تعیین میزان نفقه زن، نیاز های مالی اش را در نظر می گیرند. در نتیجه برای تعیین مبلغ نفقه فرزند چه دختر و چه پسر، استطاعت مالی نفقه دهنده را معیار قرار می دهند.

مبلغ نفقه فرزند

همان طور که در بخش های قبلی به آن پرداختیم، محاسبه میزان نفقه فرزند تابع شرایط خاص به خودش می باشد و ما در این قسمت قصد داریم پاسخ درستی به مبلغ نفقه فرزند چقدر است؟ بدهیم.

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، با توجه به ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی پرداخت نفقه اقارب، با در نظر گرفتن شرایط استطاعت مالی نفقه دهنده و رفع نیازهای نفقه گیرنده مشخص می شود. با توجه به همین موضوع، مبلغ نفقه فرزند هیچ مقدار مشخص و ثابتی ندارد، پس قاضی برای تعیین مبلغ نفقه فرزند، پرونده را به یک کارشناس ارجاع می دهد تا کارشناس با توجه به شرایط نفقه دهنده و نیازهای نفقه گیرنده، میزان نفقه فرزند را تعیین کند.

مثال :

خانمی با تقدیم دادخاستی به دادگاه خانواده، خواهان مطالبه نفقه فرزندش می باشد. وی اظهار داشته که فرزند دخترش تحت حضانت اینجانب می باشد و همسر سابقشان از پرداخت نفقه به فرزندش امتناع می نماید.

در جلسه شورا که با حضور خواهان و خوانده تشکیل می شود، خواهان یا همان خانم اظهار دارد : در تاریخ ۱۸/۰۴/۹۹ از همسرش جدا شده و خوانده از سال ۹۷ در زندان می باشد و هیچ گونه نفقه ای هم پرداخت نکرده و من برای دختر ۱۳ ساله ام که با من زندگی می کند درخواست نفقه دارم، در حال حاظر ساکن خانه پدرم هستم و مشکلات مالی زیادی نیز دارم.

خوانه یا آقا در پاسخ به خواهان می گوید : هنگام طلاق با توجه طی امضا یک توافقنامه حضانت فرزندم را به مادرش سپردم، بنده بازنشسته ارتش هستم و ماهانه حدود ۱۲ میلیون تومان قسط می پردازم و در صورتی نفقه را می پردازم که فرزندم نزد من زندگی کند و برای تعیین میزان نفقه درخواست کارشناسی دارم.

کارشناس مبلغ نفقه فرزند این خانم و آقا را با توجه به حقوق و درآمد زوج و با احتساب دین وی به طور متوسط ۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان تعیین کرده و خوانده را محکوم به پرداخت آن می نماید و رای شورا حدودا در مدت زمان ۲۰ روز بعد از ابلاغ قابل تجدید نظر در محاکم عمومی دادگاه خانواده اعلام می شود.

در این شرایط خواهان با تقدیم داداخواستی دیگر از رای شورا تجدید نظر خواهی نمود.

در تاریخ تعیین شده جلسه دادگاه برگذار می شود و خوانده علیرغم دریافت ابلاغیه، در جلسه دادگاه غایب است و لایحه ای نیز ارسال ننموده، خواهان در این جلسه اعلام می دارد که به رای شورا که مقدار نفقه را ۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان مشخص کرده اعتراض دارم و با توجه به شرایط فعلی ماهانه ۳,۵۰۰,۰۰۰ تومان تقاضا دارم. داداگاه پس از استماع اظهارات خواهان و ملاحظه پرونده ختم رسیدگی را اعلام و رای زیر را صادر می نماید :

با توجه به دادخواست خانم ….. از تاریخ تقدیم دادخواست ماهانه مبلغ ۳,۵۰۰,۰۰۰ تومان با توجه به ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی که می گوید نفقه فرزند بر عهده پدر می باشد با عنایت به این موضوع که خواهان فردی محصل می باشد و مستحق دریافت نفقه است و با توجه به این موضوع که خوانده در جلسه دادرسی حضور نداشته و خواسته خواهان را نیز تکذیب ننموده، با استناد بر ماده ۱۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، خوانده محکوم به پرداخت نفقه ماهانه ۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان می باشد.

ماده ۱۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی

در صورتی که حق یا دینی بر عهده کسی ثابت شد، اصل بر بقای آن است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

تحلیل : با توجه به محتویات این پرونده، زوجین از هم جدا شده اند و زوج از سال ۹۷ در زندان می باشد و تمامی شواهد نشان دهنده عدم پرداخت نفقه از جانب زوج می باشد و همین طور خوانده کاملا واضح به عدم پرداخت نفقه فرزند خود نیز اقرار کرده است. کارشناس که با در نظر گرفتن تمامی شرایط مقدار نفقه را ۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان تعیین کرده و خواهان با تقدیم دادخواست در موعد قانونی به رای صادر شده اعتراض و تقاضای افزایش این مبلغ را داشته که قاضی محترم با در نظر گرفتن وضعیت مالی و میزان نیاز مالی خواهان حکم به نفع خواهان صادر شده است.

نکته : تمامی اعداد و ارقام فرضی می باشند اما این پرونده واقعی است.

مجازات عدم پرداخت نفقه فرزند

در بخش قبلی با یک مثال درباره نحوه تعیین میزان نفقه فرزند به خوبی آشنا شدیم و متوجه شدیم، مبلغ نفقه فرزند دختر و پسر با توجه به استطاعت مالی نفقه دهنده و نیازهای نفقه گیرنده، در نظر گرفته می شود.

در شرایطی که نفقه دهنده از شرایط مالی مناسب برخوردار باشد و از دادن نفقه فرزند خودداری نماید، با توجه به ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده، به حبس تعزیری درجه شش، معادل شش ماه تا دو سال حبس، محکوم می شود.

ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده

هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش محکوم می شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزایی یا اجرای مجازات موقوف می شود.

تبصره ـ امتناع از پرداخت نفقه زوجه ای که به موجب قانون مجاز به عدم تمکین است و نیز نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی یا کودکان تحت سرپرستی مشمول مقررات این ماده است.”

سخن نهایی

در این مقاله به شرح نحوه تعیین میزان نفقه فرزند و شرایط تعلق گرفتن نفقه به فرزند پرداختیم. با توجه به اینکه مسائل حقوقی مربوط به پرداخت و دریافت نفقه با پیچیدگی های قانونی خاصی همراه است توصیه می کنیم در هنگام دعوی برای نفقه فرزند و یا پیش از آن حتما با مشاورین مجموعه وکیل کمک تماس بگیرید تا با چالش های این مسیر آشنا شده و بتوانید با کمک کارشناسان ما آن ها را به سادگی پشت سر بگذارید.